WOZ journaal juni 2022

Sneak preview: nieuwe huisstijl

Hoe fijn is het om zo nu en dan nieuwe kleren te kopen of naar de kapper te gaan? Even een opfrisbeurt. De Waarderingskamer bestaat inmiddels alweer 27 jaar. Daarom een goede reden voor een opfrisbeurt naar een eigentijdse en herkenbare huisstijl die goed aansluit bij onze diensten.

Een nieuw logo
Om je alvast een idee te geven wat er gaat veranderen laten we met trots ons nieuwe logo zien. Het beeldmerk staat voor: onroerende zaken en toezicht. Onroerende zaken herken je aan het huis en toezicht aan het oog.

Wat gaat er veranderen?
Ons logo heeft een make-over gekregen zoals je ziet in bovenstaande afbeelding. Maar wat gaat er nog meer gebeuren? Na de zomer wordt de nieuwe huisstijl geleidelijk ingevoerd. Stapsgewijs gaan we onze communicatiemiddelen aanpassen naar onze nieuwe stijl.

Belangrijkste uitkomsten aprilinventarisatie

Inmiddels hebben alle gemeenten en samenwerkingsverbanden een terugkoppeling ontvangen op de aprilinventarisatie. Uit de informatie van deze aprilinventarisatie hebben wij een goed beeld gekregen of de beschikkingen tijdig zijn verstuurd en hoeveel bezwaarschriften zijn ontvangen. De belangrijkste conclusies die we kunnen trekken uit de ontvangen gegevens, lichten we graag toe.

Tijdigheid verzenden van de beschikkingen
Veel belanghebbenden hebben dit jaar hun WOZ-waarde later gekregen dan de in de Wet WOZ genoemde termijn van acht weken na 1 januari. Deze vertraging heeft alles te maken met de overgang naar het taxeren van woningen aan de hand van de gebruiksoppervlakte. Voor de overgang van inhoud naar gebruiksoppervlakte stond een periode van vijf jaar gepland. Maar door veranderde omstandigheden in deze periode, zoals de COVID-19 maatregelen, lukte het toch verschillende gemeenten niet om de gebruiksoppervlakten tijdig mee te nemen in de WOZ-taxaties. Deze gemeenten waren daardoor genoodzaakt om voor alle woningen of voor bepaalde groepen woningen de WOZ-waarde pas later bekend te maken aan belanghebbenden.

Ondanks dat een belangrijk deel van de vertraging een eenmalige oorzaak heeft, hebben we besloten om een verbetertraject te starten. Het verbetertraject richt zich zowel op het tijdig beschikken als het tijdig afhandelen van bezwaren. Dit omdat er sprake is van een stijgend percentage van de in maart nog geblokkeerde objecten. Steeds meer belanghebbenden ontvangen hierdoor de beslissing op hun bezwaarschrift pas in het volgende jaar. Voor dit verbetertraject nemen we de komende maanden contact op met die gemeenten en uitvoeringsorganisaties waar ons kwaliteitsnormen niet worden gehaald. Samen gaan we bekijken wat we kunnen doen om ervoor te zorgen dat in 2023 zoveel mogelijk inwoners de WOZ-waarden op tijd ontvangen.

WOZ-bezwaren
Uit de voorlopige cijfers blijkt dat het aantal bezwaren dat dit jaar afgehandeld moeten worden redelijk stabiel is gebleven in vergelijking met vorig jaar. De stijging van de WOZ-waarden als gevolg van de ontwikkelingen op de woningmarkt en de onroerendgoedmarkt en de overgang naar de gebruiksoppervlakte hebben niet geleid tot de verwachte stijging van het aantal WOZ-bezwaren. Het percentage woningbezwaren dat is ingediend door no-cure-no-pay-bureaus is verder gegroeid van 48% naar 51%.

Waardeontwikkeling woningen
Op basis van de recente opgave van gemeenten in de aprilinventarisatie verwachten we voor de periode 1 januari 2021 en 1 januari 2022 een gemiddelde stijging van de WOZ-waarden van woningen van tussen 15,0 % en 16,0 %. Dit is dus de stijging die belanghebbenden begin 2023 zien als ze de nieuwe WOZ-waarde ontvangen. De door gemeenten opgegeven waardeontwikkeling ligt daarmee iets lager dan het beeld dat naar voren komt uit de cijfers van het CBS en het Kadaster (prijsindex bestaande koopwoningen). De periode januari 2021 – januari 2022 laat op de prijsindex van bestaande koopwoningen een stijging zien van circa 20%.

Deze waardeontwikkeling in combinatie met de brede maatschappelijke aandacht voor de gespannen woningmarkt gaat ervoor zorgen dat naar verwachting ook het komende jaar de WOZ-uitvoering veel aandacht gaat krijgen van belanghebbenden, maar ook in de (sociale) media.

Eerste zelfevaluaties via ENSIA zijn een feit

Het streven is om zo efficiënt en uniform mogelijk samen te werken met anderen, bijvoorbeeld andere basisregistraties. Daarbij hoort ook waar mogelijk de inzet van uniforme toezichtinstrumenten. Daarom zijn we in 2019 gestart met het project om de zelfevaluatie op systeembeheer voor de WOZ een plaats te geven in de vragenlijst van ENSIA. En dat is gelukt! De eerste zelfevaluaties op systeembeheer via ENSIA zijn een feit. Op 30 april jl. is voor de eerste keer de volledige verantwoordingsronde doorlopen en heeft de Waarderingskamer de door de colleges van burgemeester en wethouders vastgestelde WOZ-rapportages ontvangen.

Resultaten
De resultaten van de uitkomsten van de rapportages zijn besproken in de commissie gegevensuitwisseling (CGU). Een belangrijk resultaat is dat er door de ENSIA-vragenlijst, binnen het WOZ-domein, meer aandacht is voor de informatiebeveiliging en architectuur. Diverse organisaties schrijven in hun rapportage dat zij op korte termijn verbeteringen gaan doorvoeren. Ook staat het onderwerp vaker op de agenda van het college van burgemeester en wethouders.

Start tweede ronde
Op 1 juli start de tweede verantwoordingsronde van de WOZ in ENSIA. Er zijn een aantal wijzigingen in de vragenlijst aangebracht. Hierbij is onder andere de input van gemeenten meegenomen.

Wat is ENSIA?
Gemeenten verantwoorden zich via ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit) over informatiebeveiliging en informatiekwaliteit. Deze verantwoording vindt zowel “horizontaal” richting de gemeenteraad plaats als “verticaal” richting landelijke toezichthouders. Naast dit onderwerp “informatiebeveiliging” hebben diverse basisregistraties, zoals de BAG, ook de meer inhoudelijke zelfevaluaties een plek gegeven binnen ENSIA.

IMWOZ-model, wat is dat?

De laatste maanden wordt er steeds vaker gesproken over het IMWOZ-model. Aan gemeenten en uitvoeringsorganisaties wordt gevraagd welke impact zij verwachten van dit IMWOZ model. Softwareleveranciers kijken hoe het model past in de toekomststrategie. Voor afnemers is vooral van belang welke gevolgen het IMWOZ-model heeft op de inhoud van de Landelijke Voorziening WOZ (LV WOZ).

Het IMWOZ-model geeft de inhoudelijke specificaties van de WOZ-administraties. Dit betreft de gegevens in de LV WOZ (en daarom is het IMWOZ-model ook erg belangrijk voor de afnemers), maar ook alle gegevens die gemeenten en uitvoeringsorganisatie gebruiken. Dus ook objectkenmerken voor de taxaties, marktgegevens met de analyseresultaten en gegevens over bezwaar en beroep zijn allemaal gespecificeerd in het IMWOZ-model.

Het IMWOZ-model vormt dan ook de vervanging van de Catalogus WOZ, de Catalogus WOZ-gegevens voor afnemers en het Gegevenswoordenboek WOZ.

Zijn alle systemen op korte termijn volledig volgens het IMWOZ model ingericht?
Het IMWOZ-model betreft alle onderdelen van de informatievoorziening in het kader van de Wet WOZ. Alles tegelijk aanpakken is niet verstandig. Daarom zal er sprake zijn van een gefaseerde invoering van het IMWOZ-model.

Ondanks dat er steeds maar één onderdeel tegelijk wordt aangepakt is het wel plezierig dat het IMWOZ-model een totaaloverzicht geeft. Dat betekent dat steeds helder is dat de veranderingen die worden opgepakt passen in een bredere toekomstige ontwikkeling. Omdat het fijn is om steeds die samenhang te zien, is er gekozen om alle specificatie bij elkaar te brengen en dus niet meer een afzonderlijke Catalogus WOZ-gegevens voor afnemers (de LV WOZ) te maken.

De activiteiten die nu plaatsvinden rond het IMWOZ-model, zoals het in kaart brengen van de kosten en baten bij gemeenten en afnemers richt zich op de wijzigingen die gepland zijn voor de inhoud van de LV WOZ (fase 1).

Wat verandert er aan de LV WOZ en waarom?
De belangrijkste en ook meest complexe wijziging aan de LV WOZ gaat over het anders modeleren van de gegevens over belanghebbenden. De huidige modelering geeft bij veel gemeenten en uitvoeringsorganisaties problemen, waardoor de gegevens van belanghebbenden in de LV WOZ niet altijd correct of actueel zijn. En dat is een probleem voor afnemers, maar ook voor het tonen van gegevens in MijnOverheid. Die wijziging van de gegevens over belanghebbende wordt daarom met prioriteit opgepakt. Meer informatie over deze wijziging is naar voren gekomen tijdens het webinar van de Waarderingskamer in mei.

Met deze wijziging van de LV WOZ willen we ook graag de typering van WOZ-objecten beschikbaar maken voor afnemers van de LV WOZ en op termijn ook voor het WOZ-waardeloket.

Waar vind ik meer informatie over het IMWOZ-model?
Het Informatiemodel WOZ (IMWOZ) is gepubliceerd op de site van de Waarderingskamer. In deze publicatie van het model kan iedereen de structuur en de definitie van de gegevens terugvinden. Natuurlijk is het lezen van een informatiemodel niet altijd eenvoudig. Het gaat in de WOZ-administratie namelijk over een groot aantal gegevens en een complexe structuur. Er is geprobeerd om dit lezen toch zo eenvoudig mogelijk te maken. De structuur van het informatiemodel is gebaseerd op de structuur die ook is gebruik bij bijvoorbeeld de Bag (IMBAG) en de Basisregistratie Kadaster (IMKAD).

Voor de mensen die graag nog dieper in de techniek willen duiken zijn op onze site ook de specificaties beschikbaar voor de berichten die gebruikt gaan worden om conform het IMWOZ-model applicaties met elkaar te laten communiceren. Daarvoor zal als opvolger van StUF woz 03.12 steeds meer gebruik gemaakt gaan worden van StUF woz 03.20

Kwaliteitsmeting stelsel van basisregistraties

Jaarlijks geven diverse beheerders van basisregistraties aan het CBS de opdracht om een kwaliteitsmeting uit te voeren naar de samenhang in het stelsel van basisregistraties. De resultaten van deze meting worden gepubliceerd in de vorm van een dashboard.

Omdat de WOZ-gegevens in de LV WOZ zijn gekoppeld aan vier andere basisregistratie (BAG, Basisregistratie Kadaster, Basisregistratie Personen en Handelsregister) worden op dit dashboard diverse kengetallen getoond over de kwaliteit van de koppelingen in de LV WOZ naar de andere basisregistraties.

Kwaliteit is goed, maar kan beter
In het algemeen komt uit de jaarlijkse kwaliteitsmetingen naar voren dat de kwaliteit van de koppelingen tussen de basisregistraties goed is, maar dat er zeker nog ruimte is voor verbetering. Het stelsel van basisregistratie wordt namelijk voor veel toepassingen binnen de overheid gebruikt. Iedere fout in de registratie of iedere ontbrekende koppeling kan leiden tot fouten in besluiten voor individuele personen.

Om te stimuleren dat bronhouders van de LV WOZ de resultaten van de meting zo efficiënt mogelijk kunnen gebruiken voor verdere kwaliteitsverbetering ontvangen ze deels via de Waarderingskamer en deels via het CBS ook individuele signaleringslijsten met mogelijk fouten. We constateren dat op basis van deze signaleringslijsten bronhouders daadwerkelijk verbeteringen aanbrengen aan de registratie. Maar met bronhouders constateren we ook dat een 100% overeenstemming soms niet lukt, bijvoorbeeld bij de adressen van overleden personen (de WOZ-registreert veelal een adres bij “de erven van”, terwijl de BRP geen adres meer heeft.

Hoewel een 100% overeenstemming vaak niet lukt, verwachten we wel van alle bronhouders dat ze zoveel mogelijk de signalen uit de door CBS uitgevoerde vergelijking gebruiken.

Dashboard
Het CBS presenteert de resultaten per bronhouder in het dashboard. Voor de WOZ-koppeling betekent dit dus overzichten per gemeenten. Het dashboard is ook bedoeld om vergelijkingen te kunnen maken. Maar op de diverse overzichten worden steeds maar tien gemeenten (de onderste en de bovenste vijf) getoond. Door over de kaart van Nederland te scrollen kunnen ook de andere gemeenten worden bekeken.

Maar wanneer men echt een beeld wil krijgen van “hoe goed doen andere gemeenten dit” of “welke gemeente kan ik als best practice gebruiken” is dit scrollen over de kaart niet altijd handig.

Daarom is het goed om te weten dat je van elk kengetal ook een download met de gegevens van alle gemeenten kan opvragen. Op die manier kan het dashboard van het CBS gebruikt worden om “te benchmarken”.

Vernieuwd WOZ-waardeloket

Het is je vast opgevallen dat het vernieuwde WOZ-waardeloket vanaf 17 mei jl. in gebruik is genomen. Maar waarom is het loket vernieuwd? Hieronder hebben wij alle redenen voor jou op een rij gezet.

Het WOZ-waardeloket is vernieuwd om de volgende redenen:

• Woningen zonder BAG adres kunnen nu ook gevonden worden in het WOZ-waardeloket. Dit betreft met name recreatiewoningen.
• Naast de WOZ-waarde wordt nu ook de grondoppervlakte uit de basisregistratie WOZ getoond. Door het tonen van de grondoppervlakte zijn woningen onderling beter vergelijkbaar.
• Het WOZ-waardeloket is actueler. Het wordt elk uur bijgewerkt. Voorheen was dit eens per week. (Tijdens piek perioden kunnen de gegevens maximaal 6 uur oud zijn.)
• Nieuwe luchtfoto’s en het tonen van de kadastrale percelen geven een beter beeld van het gevonden WOZ-object.
• De koppeling naar de BAG-viewer werkt nu met een link bij adresseerbaar object en nummeraanduiding.
• Het WOZ-waardeloket voldoet nu aan de richtlijnen voor digi-toegankelijkheid (WCAG).
• Het WOZ-waardeloket is nu ook op mobiele apparaten zoals smartphones en tablets te gebruiken.

En verder?
In de menubalk staan de toelichtende teksten over: de totstandkoming van de WOZ-waarde, veelgestelde vragen, en de uitleg van de gegevens. Onder het tabblad 'Werking' kun je lezen hoe je het vernieuwde loket gebruikt. En hoe je bijvoorbeeld de verschillende kaartlagen kunt weergeven.

Vragen?
De eerste reacties op het vernieuwde WOZ-waardeloket zijn positief. Heb jij toch nog een vraag of opmerking? Stuur dan een mail naar de Waarderingskamer: info@waarderingskamer.nl of stuur een mail naar het LV WOZ team bij het Kadaster: lvwoz@kadaster.nl.

Even voorstellen: Tijmen Bakker, junior medewerker toezicht

In januari is Tijmen Bakker gestart in de functie toezicht medewerker. Maar wie is Tijmen? En wat houdt de functie medewerker toezicht in?

Kun je ons iets meer over jezelf verstellen?
Natuurlijk! Mijn naam is dus Tijmen Bakker. Ik ben 22 jaar en woon in Delft. Mijn hobby’s zijn: veld- en zaalvoetbal, eropuit met mijn vriendin en een terrasje pakken met vrienden. Verder studeer ik Vastgoed en Makelaardij aan de Hogeschool Rotterdam.

Hoe ben je terechtgekomen bij de Waarderingskamer?
Afgelopen zomer ben ik op zoek gegaan naar een stage voor mijn opleiding. Via via ben ik in contact gekomen met Ivo Lechner. Na een goed gesprek te hebben gehad met Ivo kon ik eind augustus 2021 starten met mijn stage voor een periode van 4 maanden. Deze stage was aan beiden kanten heel goed bevallen. Zodoende heb ik een contract aangeboden gekregen om parttime aan de slag te gaan in de functie medewerker toezicht.

Wat houdt de functie medewerker toezicht precies in?
Als medewerker toezicht houd ik mij vooral bezig met het voorbereiden van de onderzoek naar de kwaliteit van objectkenmerken, onderzoeken kwaliteit taxaties en brede onderzoeken. Zo houd ik mij bijvoorbeeld bezig met iWOZ onderzoeken. Ik bekijk dan of objecten onder-of bovengemiddeld scoren. Deze gegevens vergelijk ik dan met de scores die gemeenten geven.

Ook ondersteun ik de inspecteurs door kaartmateriaal te maken die ze kunnen gebruiken bij alle onderzoeken. Dit doe ik door de aangeleverde WOZ-data van gemeenten, via software tools, om te zetten naar visuele kaarten. Hiernaast zie je een voorbeeld van een kaart die ik heb gemaakt. Op deze kaart zie je allerlei typen woningen in een bepaalde wijk. Als ik iets opvallends zie op de kaart dan markeer ik dit, zodat de inspecteurs makkelijk en snel overzicht hebben.